SAFRANBOLU
Safranbolu, geleneksel Türk toplum yaşamının özelliklerini kent ölçeğinde yaşatan, tarihi ve kültürel eserlerini tüm insanlara sunan bir örnek bir kenttir. Sahip olduğu zengin kültürel miras ve bu mirasın korumadaki başarısı Safranbolu'yu bir dünya kenti ününe kavuşturmuş ve UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi'ne alınmasını sağlamıştır.
Daha çok Eski Türk Evleri ile tanınan Safranbolu, tarihi boyutuyla, doğal güzellikleriyle ve kent ölçeğinde korumacılıkta örnek oluşturmasıyla gün geçtikçe daha çok ilgi görmektedir. 1200'ü koruma altında olan sayısız kültürel eseri bulunan Safranbolu, bugün kent ölçeğinde en iyi korunan yer olarak anılmaktadır.
Tarihçe
Anadolu'nun kuzeybatı kesiminde, tarihte Paphlagonia olarak adlandırılan bölgede bulunan Safranbolu'nun bilinen tarihi M.Ö. 3000 yıllarına kadar uzanmaktadır. Adını, kendi ağırlığının yüz bin katı kadar sıvıyı sarıya boyayabilen safran bitkisinden alan Safranbolu, tarih boyunca pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bunların başlıcaları: Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı İmparatorluklarıdır. Safranbolu'nun Türkler tarafından kesin olarak alınışı 1196'da olduğu bilinmektedir.
Safranbolu, tarihi geçmişinde, en üstün ekonomik ve kültürel düzeyine Osmanlı döneminde ulaşmıştır. Kentin 17. yy.da İstanbul-Sinop kervan yolu üzerinde önemli bir konaklama merkezi oluşu, bölgede ticaretin gelişimine olanak sağlayarak yöreyi hızla zenginleştirmiştir. Bu dönemde İstanbul ve Kastamonu ile yoğun ilişkiler yaşamış, Osmanlı Sarayından ve devlet adamlarından bazıları kente önemli eserler bırakmışlardır.
Ulaşım
Karayolu: Safranbolu'ya karayolu ile üç ayrı yönden ulaşmak mümkündür. Ankara-İstanbul karayolunun Gerede kesiminden ayrılarak 80 km. sonra Karabük'e varılır. İlçenin kuzey yönünde Bartın ili ile ve doğu yönünde Kastamonu ili ile bağlantısı vardır.
Demiryolu: Karabük il merkezine kadar demiryolu ile ulaşım mümkündür. Karabük - Zonguldak arası ulaşım için demiryolu ulaşımı tercih edilebilir.
Havayolu: En yakın havalimanı Ankara Esenboğa'dır (240 km)
Gezilecek Yerler
Daha çok Eski Türk Evleri ile tanınan Safranbolu, 1200'ü koruma altında olan sayısız kültürel esere sahiptir. Evler şehrin iki bölümünde toplanmışlardır. Bunlardan ilki kışlık evlerin bulunduğu Çarşı kesimi, diğeri yazlık evlerin bulunduğu Bağlardır.
Kentin turistik ve tarihi eserlerinin yoğunlaştığı bölge Çarşı kesimidir. Bu bölge kuzeydeki Kale ile güneydeki Hıdırlık tepelerinden izlenebilir. Üzerinde iki anıt mezar bulunan Hıdırlık Tepesi, eski dönemlerde açık hava namazgahı olarak kullanılmıştır. Bu tepeden kentin anıtsal eserlerini bir arada görmek mümkündür. Kale ve çevresi ilk yerleşim alanıdır. Bu tepede bulunan Eski Hükümet Binası, halen çalışmakta olan 200 yıllık Saat Kulesi ve artık kullanılmayan Hapishane Binası kentin görülmeye değer tarihi eserleridir.
Kentte 25'in üzerinde tarihi önemi bulunan cami bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri Köprülü Mehmet Paşa ile Sultan III. Selim'in Sadrazamı İzzet Mehmet Paşanın yaptırdıkları, kendi adları ile anılan camilerdir.
Hizmete açılan Cinci Hanı ile halen kullanılmakta olan Cinci Hamamı, Sultan Deli İbrahim'in danışmanlığına kadar yükselen Safranbolulu Cinci Hoca tarafından yaptırılmış olup, kentin görülmeye değer eserlerindendir.
Safranbolu'da üretim ve ticaret, Lonca sistemi ile yürütülen çeşitli çarşılarda yapılmaktaydı. Bugün halen üretimin sürdüğü Demirciler, Bakırcılar, Kalaycılar ve Semerciler Çarşıları kentteki el işçiliginin devamını sağlamaktadır. Restore edildikten sonra el sanatları satış merkezi haline gelen tarihi Yemeniciler Arastası ve çevresindeki dükkanlarda Safranbolu'ya özgü hediyelik eşya satılmaktadır.
Yörük Köyü
Safranbolu-Araç yolu üzerinde, Safranbolu'ya Kente 13 km. uzaklıktaki Yörük Köyü, açık hava müzesi niteliğindedir. Ulaşım taksi ile mümkündür.
Koruma altında bulunan ev ve sokakların tümü bakımlıdır. Kaymakçıoğlu Konağı , Sipahiler Konağı, Ahşap Cami ve sanat galerisi olarak restore edilen Çamaşırhane gezilebilir. Köyde gözleme ve baklava yenilebilir, çeşitli hediyelik eşya satın alınabilir. Konaklama yeri bulunmamaktadır.
Doğal Güzellikler
Safranbolu tarihi eserleri ve evlerinin yanı sıra ilgi çekici doğal güzelliklere de sahiptir. Yoğun orman alanları, kanyonlar ve vadiler piknik yapmaya elverişli olduğu kadar yürüyüş, tırmanma ve bisiklet gibi diğer turistik etkinliklere de olanak sağlamaktadır.
MÜZELER
Müze Evler
Safranbolu'da Kültür Bakanlığı, Kaymakamlık ve Özel teşebbüsler tarafından yapılan Müze Evler bulunmaktadır. En eskisi olan ve Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenen Kaymakamlar Müze Evi ve Safranbolu Kaymakamlığı tarafından restore edilip düzenlenen Kileciler Konağı etnografik olarak Eski Safranbolu Evini ve yaşama biçimini örneklemektedir. Diğer özel gezilebilir evler ise Mümtazlar Konağı ve Karaüzümler Konağıdır. Yemeniciler Arastasındaki Ahmet Demirezen Yemenicilik Müzesi ise kaybolmaya yüz tutmuş Yemenicilik el sanatına ilişkin örnekler sunar.
NE YENİR?
Kentte Evlerin restorasyonu ile oluşturulmuş pek çok yeme-içme ve eğlence mekanları bulunmaktadır. Akşamları Çarşı bölgesinde yoğunlaşmış eğlence mekanlarında canlı müzik dinlenebilir. Gözleme, kuyu kebabı, yayım makarnası, su böreği ve ev baklavası bulunabilecek yöresel yemeklerdendir. Her zaman taze satılan, fındıklı, şamfıstıklı, güllü ve safranlı çeşitleri bulunan Safranbolu Lokumu, Safranbolu Evleri kadar ünlüdür.
NE ALINIR?
Safranbolu'da geleneksel el sanatları hala yaygın olarak üretilmektedir. Yemeni (ayağa giyilen deri ayakkabı), Bakırcılar çarşısındaki bakır eşyalar, ahşap oymalar bunların başında gelir. Çarşı bölgesindeki bütün sokaklarda ve Arastada hediyelik eşyaların bulunabileceği pek çok dükkan vardır. Kastamonu dokumalarından yapılmış giysi ve örtüler, ahşap, seramik ve deri eşyalar, Safranbolu evi maketleri alınabilecek hediyelik eşyalardandır.
YAPMADAN DÖNME
-
Hıdırlık Tepesinden fotoğraf çekmeden,
-
Müze evleri gezmeden,
-
İncekaya Su Kemeri ve Yörük Köyü'nü görmeden,
-
Eski evlerde konaklamadan,
-
Mini arabalarla kent turu yapmadan,
-
Gözleme ve lokum yemeden,
-
Eğlence yerlerinde fasıl dinlemeden
Dönmeyin.
